In het Friese Oudega woont Simon Kuipers. Deze onderwijsman heeft samen met Gerben van Loon Kweekcentrum Friesland. Samen hebben ze heel wat teletekstduiven gekweekt voor hun eigen hokken, voor zwager Auke Heidstra en tal van andere liefhebbers. Dit jaar wonnen ze samen de 6e en 10e NPO Cahors en de 5e NPO Limoges. Andere prestaties zijn op hun website te lezen. Hoe selecteren zij hun duiven? U leest het hieronder …

Wanneer begint de selectie van de duiven op prestatie? Als jonge duif al? Wat is dan de lat? De jongen worden alleen geselecteerd op gezondheid. We kweken een 125 jonge duiven die in een ruim hok met een open ren ervoor worden gehouden. Niks verduisteren of medicijnen. Als duiven ziek worden komen ze direct in een Quarantaine  hok, zodat ze anderen niet kunnen besmetten. Ornithose-achtige ziekten (zeer weinig) of pokken laat ik gewoon uitzieken. In juli worden ze geënt met het PMV en ik druppel ze tegen luizen en dan worden ze op de natour en enkele taartvluchten gespeeld. De jongen zijn dan volop in de rui. THUIS KOMEN IS HET DEVIES. Ze worden dus niet geklokt. Verspeel erg weinig op de vluchten. Vorig jaar met 102 begonnen en na 6 vluchten waren er nog 99 jonge duiven. Wel raak ik door de roofvogels tussen 25 en 45 jongen per jaar kwijt (en ca. 15 tot 20 oude duiven). Wel beoordeel ik de jongen een keer of 5 per jaar op de hand. Een mooie duif kan mij bekoren, maar hecht er geen waarde aan. Ik beoordeel elke duif met plusjes en korte tekst. Zo beoordeel ik ze: direct na het spenen, als ze ca. 2 maand zijn, met het enten, voor de eerste trainingsvlucht, en tijdens elke inkorving. Bij de laatste beoordeling na de jonge duivenvluchten geef ik ze een cijfer met een beschrijving hoe ik de kwaliteit van de jonge duif inschat voor de toekomst. Dit is voor mij essentieel. Dit doe ik structureel al tientallen jaren. Hierdoor test je ook je kennis van duiven.

Hoeveel jaar kweek je met kweekduiven voordat je deze gaat selecteren? Wat moet een kweker hebben gebracht om na een aantal kweekjaren te mogen blijven? Als je een kweker hebt waar niet mee gevlogen is en je hebt daar na 3 jaar nog niets bruikbaars uit, dan kun beter afscheid nemen en een nieuwe troefkaart inzetten. Ook marathonduiven kunnen prima als jaarling getest worden. Uit goede vliegduiven kweken wij altijd jongen (leggen de eieren om) en dan weet je al vrij snel of deze waarde heeft of niet. Bij het niet goed genoeg kweken speel je de duif gewoon langer door.

Wat is de reden om een goede vliegduif tot kweker te promoveren? Is dat afhankelijk van vliegprestaties of zijn de prestaties van zijn of haar nazaten belangrijker? Goede vliegprestaties zijn erg belangrijk, Stambomen vliegen niet!! Daarom kweken wij uit goede vliegers van de beste lijnen altijd jongen duiven. Als een topduif, uit de beste lijnen en ook nog goed kweekt, zijn wij sneller bereid deze op de kweek te plaatsen. Wel gesteld: 1 zwaluw maakt nog geen zomer!

Selecteren kun je alleen op prestaties of ook op bouw, vitaliteit, ogentheorie of iets anders? Eerste en vooral prestaties. Bouw is secundair. Je hebt zeer goede marathonduiven die aan de kleine kant zijn, maar zeer goed vliegen. Bij de meeste liefhebbers die op hand selecteren en programma duiven gewend zijn, worden dit typeduiven afgekeurd. Wees voorzichtig met beoordeling bij handkeuring van marathonduiven. Dit is vooral handig om te weten voor liefhebbers die willen overschakelen naar de marathon. Ogentheorie doen wij niet aan.

Waar selecteer jij op als je naar de bouw kijkt: Hoe belangrijk is de stuit, Gesloten/open, rug, spieren en voorarm? Goed gesloten stuit, borstbeen niet te kort, daar houd ik niet van. Mooie volle vleugel met afgeronde pennen. Een verspringing in de broek zie ik graag. Beslist niet te groot of te zwaar. Hoe zachter hoe beter en als je de duif in de hand neemt moet je het gevoel hebben dat ze uit je handen glijdt. Een mooie ronde kop zie ik graag, maar heeft niets uit te staan met kwaliteit. Mooie rijk gepigmenteerde ogen heeft mijn voorkeur, liefst met wat zwarte strepen er in. Die zwarte strepen kunnen naar het ouder worden intensiveren. Voor de spieren mag ik graag zien dat ze wat hoger liggen en dat ze soepel zijn, vooral een duif in vorm kun je dan prachtig beoordelen. Wat erg belangrijk is dat de duif er altijd strak uitziet (in zijn zondagse pak is) levendig en snelle ‘donders’ op je hok zijn. Dus altijd zeer alert zijn.

Vliegduiven moeten een gesloten stuit hebben vinden veel liefhebbers … wat vind jij? Hoe zit dat met kweekduiven? Een goed gesloten stuit is belangrijk. Dat geldt natuurlijk ook voor de kwekers. De jongen zijn exponenten van de ouders, dus met kwalitatieve vererving, maar ook met gebreken. Duiven met een (echt) kort borstbeen zitten hier niet. Niet dat elke duif een even perfect gesloten stuit heeft, maar die duiven moeten dan wel extra hard vliegen!

Selecteer je zieke duiven er gelijk uit? Zo ja, waarom? Ja. Ze gaan in het quarantainehok en als ze niet snel opknappen nemen we afscheid. Door een (ernstige) ziekte kunnen organen of ander vitale functies aangetast zijn en dan is de sportkwaliteit ook verdwenen. Tevens kunnen ze opties dan wel weer gezond lijken, maar kunnen nog wel bacillendrager zijn.

Jonge duiven die na enkele weken (zwerven) weer thuis komen. Aanhouden of uitselecteren? Uit zichzelf terugkomen is uitstekend. Als de mogelijkheid er is nog wel een aantal keren op de (training)vlucht. De kompas moet niet elders staan.

Kijkt u naar het volgende: Moet bij een duif de vleugel (dus de achterste broekpennen) op de rug rusten? Kijkt u naar de verspringing tussen de laatste broekpen en de eerste slagpen? Verspringen tussen de eerste slagpen en de broek zie ik graag evenals dat de achterste broekpennen op de rug rusten bij het ‘normaal’ openen van de vleugel. In de bek kijken van de duiven doe ik zeer zeldzaam. Alleen bij een inspectie naar gezondheid na ziekte.

Hoe belangrijk is de ogentheorie bij de selectie? De verkenningscirkel … bepaalde streepjes? Geen waarde aan de ogentheorie en verkenningscirkel. Streepjes zie ik graag (reeds eerder verklaard).

Simon, bedankt voor je mooie uitleg en kijkje in de keuken. Ik heb genoten van je antwoord in vraag 1 in combinatie met je antwoord op vraag 4. Duiven keuren in de hand en alles netjes noteren (al tientallen jaren) om vervolgens te kijken of je er verstand van hebt. Dat je er verder niet op selecteert, zegt dat je net als de meeste ondervraagde liefhebbers beter naar vliegprestaties kunt kijken en dat een mooie of minder mooie duif niet alles zegt.